Anemia hemolitike është një gjendje në të cilën eritrocitet – qelizat e kuqe të gjakut – shkatërrohen me një shpejtësi më të madhe sesa mund t’i prodhojë palca e eshtrave. Ky proces i përshpejtuar i shkatërrimit të qelizave të gjakut, i njohur si hemoliza, mund të çojë në mungesë të qelizave të kuqe të gjakut, të cilat nevojiten për të çuar oksigjenin në indet e trupit. Si rezultat, trupi vuan nga hipoksia (mungesa e oksigjenit në inde), e cila manifestohet me simptoma të tilla si lodhje, dobësi, zverdhje të lëkurës dhe sklerës, rrahje të shpeshta të zemrës dhe gulçim.
Shkaqet e anemisë hemolitike mund të jenë të ndryshme dhe përfshijnë çrregullime autoimune, infeksione, medikamente të caktuara, kushte trashëgimore.
Çrregullime autoimune
Në disa raste, sistemi imunitar gabimisht i identifikon qelizat e kuqe të gjakut si të huaja dhe prodhon antitrupa kundër tyre. Ky proces quhet anemi hemolitike autoimune dhe mund të ndodhë pas infeksioneve virale, në sëmundje autoimune si lupus eritematoz sistemik, ose mund të shkaktohet nga medikamente të caktuara.
Infeksionet
Disa infeksione, veçanërisht nga mikroorganizmat si plazmodiumi (shkaku i malaries) ose disa infeksione bakteriale, mund të dëmtojnë qelizat e kuqe të gjakut ose të stimulojnë shkatërrimin e tyre nëpërmjet mekanizmave të drejtpërdrejtë ose nëpërmjet sistemit imunitar.
Barna të caktuara
Disa barna, si penicilina, cefalosporinat, madje edhe disa ilaçe që përdoren për trajtimin e kancerit, mund të shkaktojnë anemi hemolitike si rezultat i një reaksioni alergjik, ku ilaçi vepron si një antigjen që stimulon prodhimin e antitrupave kundër eritrociteve.
Kushtet trashëgimore
Anemia hemolitike mund të rezultojë gjithashtu nga çrregullime të trashëguara që ndikojnë në strukturën ose funksionin e qelizave të kuqe të gjakut. Një shembull tipik është sëmundja drapërocitare, ku qelizat e kuqe të gjakut kanë një formë jonormale (drapër), duke i bërë ato më të brishta dhe më të lehta për t’u shkatërruar. Një gjendje tjetër e trashëguar është mungesa e G6PD (glukoz-6-fosfat dehidrogjenaza), ku qelizat e kuqe të gjakut janë më të ndjeshme ndaj stresit oksidativ dhe mund të dëmtohen lehtësisht.
Trajtimi i anemisë hemolitike varet nga shkaku i saj. Në rastet autoimune, kortikosteroidet dhe imunosupresorët përdoren për të reduktuar sulmin ndaj rruazave të kuqe të gjakut, ndërsa në rastet e shkaktuara nga infeksionet ose medikamentet, trajtimi përfshin eliminimin e shkakut. Në rastet trashëgimore, trajtimi fokusohet në menaxhimin e simptomave dhe parandalimin e komplikimeve, të tilla si përdorimi i transfuzioneve të gjakut ose terapive të veçanta gjenetike për çrregullime të tilla si sëmundja e qelizave drapër.
