Enzima renin, e cila sekretohet nga veshkat, luan një rol të rëndësishëm në rregullimin e presionit të gjakut përmes sistemit renin-angiotensin-aldosterone. Ky sistem është thelbësor për ruajtjen e ekuilibrit të lëngjeve dhe elektroliteve në trup, si dhe për kontrollin e presionit të gjakut.
- Renina sekretohet nga qelizat jukstaglomerulare të veshkave në përgjigje të rënies së presionit të gjakut, uljes së përqendrimit të natriumit në tubulat distale ose stimulimit nga sistemi nervor simpatik. Renina është një enzimë proteolitike që fillon një kaskadë reaksionesh kimike në gjak duke shndërruar angiotensinogenin (një proteinë e prodhuar nga mëlçia) në angiotensin I.
- Angiotensin I është një peptid joaktiv që duhet të shndërrohet në formën e tij aktive për të ushtruar efektet e tij fiziologjike. Kjo ndodh nëpërmjet veprimit të enzimës konvertuese të angiotenzinës (ACE), e cila është e pranishme kryesisht në enët e gjakut të mushkërive dhe në disa inde të tjera. ACE konverton angiotensin I në angiotensin II, një peptid me një efekt të fuqishëm vazokonstriktor.
Angiotensin II ka disa funksione të rëndësishme në rregullimin e presionit të gjakut dhe homeostazës së lëngjeve:
Vazokonstriksioni: Angiotensin II shkakton ngushtimin e enëve të gjakut, gjë që rrit rezistencën vaskulare periferike dhe për këtë arsye rrit presionin e gjakut.
Stimulimi i sekretimit të aldosteronit: Angiotensin II stimulon gjëndrat mbiveshkore për të sekretuar aldosteronin, një hormon që nxit riabsorbimin e natriumit dhe ujit në veshka. Kjo rrit vëllimin e gjakut dhe rrit më tej presionin e gjakut.
Stimulimi i sekretimit të vazopresinës (ADH): Angiotensin II stimulon sekretimin e hormonit antidiuretik (ADH) nga gjëndrra e hipofizës, i cili gjithashtu nxit riabsorbimin e ujit nga veshkat dhe kontribuon në rritjen e vëllimit të gjakut.
Rritja e ndjeshmërisë së sistemit nervor simpatik: Angiotensin II mund të rrisë ndjeshmërinë e sistemit nervor simpatik, duke kontribuar më tej në rritjen e presionit të gjakut.
Фактори кои влијаат на активноста на системот ренин-ангиотензин-алдостерон:
Активноста на системот ренин-ангиотензин-алдостерон може да се промени под влијание на различни фактори. Овој систем игра клучна улога во регулирањето на крвниот притисок и волуменот на крвта. Еве неколку фактори:
Низок крвен притисок: Кога крвниот притисок е низок, бубрезите го зголемуваат ослободувањето на ренин за да го подигнат притисокот.
Намален волумен на крв: Намалениот волумен на крв, како на пример при дехидрација или крварење, доведува до зголемено ослободување на ренин за да се зголеми волуменот на крвта.
Намален внес на натриум: Намалениот внес на сол (натриум) може да го зголеми ослободувањето на ренин, бидејќи бубрезите ќе се обидат да задржат натриум и вода, за да се покачи крвниот притисок.
Намалениот внес на течности: Дехидрацијата го стимулира ослободувањето на ренин за да ја задржи течноста во телото.
Намален проток на крв во бубрезите: Кога протокот на крв во бубрезите се намалува, како на пример со стеснување на бубрежната артерија, ослободувањето на ренин се зголемува.
Стимулација на симпатичкиот нервен систем: Зголемената активност на симпатичкиот нервен систем, која може да се појави при стрес или физичка активност, го зголемува ослободувањето на ренин преку бета-адренергичните рецептори.
Калиум: Зголеменото ниво на калиум во крвта може да го стимулира ослободувањето на алдостерон од надбубрежните жлезди, што може индиректно да влијае на системот ренин-ангиотензин-алдостерон.
Срцева слабост: Кај пациенти со срцева слабост, намалениот проток на крв во бубрезите може да го зголеми ослободувањето на ренин.
АКЕ инхибитори и блокатори на рецепторот на ангиотензин II: Лековите кои го инхибираат ензимот што го конвертира ангиотензин (ACE) или ги блокираат рецепторите на ангиотензин II го намалуваат ефектот на ангиотензин II и ја намалуваат активноста на системот ренин-ангиотензин-алдостерон.
Возраст: Со возраста, ефективноста на системот ренин-ангиотензин-алдостерон може да се намали, што може да резултира со тешкотии во регулирањето на крвниот притисок и балансот на течности. Ова може да придонесе за зголемена подложност на постарите лица за хипертензија и срцеви заболувања.
Пол: Хормоните како што се естрогенот и тестостеронот може да играат улога во регулирањето на системот ренин-ангиотензин-алдостерон.
